P O R A D N I K D Y P L O M O W Y

Ładowanie...

Zakres podmiotowy, przedmiotowy, czasowy i przestrzenny pracy w pracy licencjackiej i magisterskiej

Zakres podmiotowy, przedmiotowy, czasowy i przestrzenny pracy w pracy licencjackiej i magisterskiej

W rozdziale metodologicznym pracy licencjackiej lub magisterskiej ważnym elementem jest określenie zakresu pracy naukowej. Określenie ram badań – co, gdzie i kiedy zostanie zbadane – stanowi kluczowy krok w przygotowywaniu każdej pracy dyplomowej. Chociaż miejsce na te informacje może znaleźć się we wstępie, to w części badawczej zwykle jest więcej przestrzeni na ich dokładne omówienie.

Co to jest zakres pracy naukowej?

Wyjaśniając czym jest zakres pracy naukowej warto odwołać się do najbardziej ogólnej definicji tego pojęcia, którą znajdziemy w Słowniku Języka Polskiego PWN. Zgodnie z nim przez „zakres” rozumiemy pewną granicę zasięgu jakiegoś zjawiska, działania bądź faktu. A zatem określając zakres pracy dyplomowej określamy po prostu granice w jakich będziemy się poruszać sporządzając nasze opracowanie naukowe. Określając zakres pracy dyplomowej, definiujemy zatem ramy, które wyznaczają temat, a dokładniej określamy badane osoby, przestrzeń i czas badań.

Najczęściej wyróżnia się cztery główne zakresy pracy naukowej:

  1. Zakres podmiotowy
  2. Zakres czasowy
  3. Zakres przestrzenny
  4. Zakres przedmiotowy

Rysunek 1. Cztery główne zakresy pracy badawczej: podmiotowy, czasowy, przestrzenny i przedmiotowy

Zakres pracy w pracy licencjackiej i magisterskiej – graficzna prezentacja czterech rodzajów zakresów: podmiotowego, czasowego, przestrzennego i przedmiotowego.
Źródło: opracowanie własne.

Zakres podmiotowy pracy licencjackiej i magisterskiej

Zakres podmiotowy odnosi się do badanych osób, czyli należy określić jaka grupa będzie badana, np. menadżerowie, kadra kierownicza, pracownicy produkcyjni, nauczyciele itp. Precyzyjne wskazanie badanej grupy, pozwala skupić się na konkretnym elemencie organizacji lub społeczności, co stanowi fundament dla późniejszej generalizacji odpowiedzi. Najprościej mówiąc wskazujemy kogo badamy, żeby później móc powiedzieć, że badane zjawisko zachodzi w konkretnej grupie osób.

Zakres czasowy pracy licencjackiej i magisterskiej

Zakres czasowy, zwany również czasoprzestrzennym, umiejscawia proces naukowy w wymiarze czasowym jako ograniczony bądź nieograniczony. Stąd można podać przedział lat, którego dotyczyć będą badania naukowe: – od, – do, np.  w latach 2015-2019. Przyjęło się, że aby pokazać jak zmieniało się konkretne zjawisko należy je badań minimum 2 a najlepiej 5 lat lub dłużej.

Zakres przestrzenny pracy licencjackiej i magisterskiej

Zakres przestrzenny, zwany także terytorialnym, dotyczy terenu badań, ze szczególnym wskazaniem terenu działania badanego przedsiębiorstwa, np. województwo pomorskie. Oznacza to wskazanie terenu, na którym działa badana organizacja lub grupa osób, np. województwo pomorskie, przedsiębiorstwo X, miasto Y. Precyzyjne określenie przestrzeni badań pomaga w zawężeniu zasięgu analiz i badania wybranego obszaru działalności.

Zakres przedmiotowy pracy licencjackiej i magisterskiej

Zakres przedmiotowy wskazuje jaki typ działalności organizacji podlega badaniom. Należy określić i scharakteryzować klasę badanych obiektów. Podając zakres przedmiotowy pracy wskazuje się główny obszar zainteresowań autora. To na czym skupi się w swojej pracy badawczej, np. konkretna dyscyplina naukowa lub wybrana do badań organizacja.

Zakres rzeczowy pracy licencjackiej i magisterskiej

W niektórych opracowaniach, można spotkać się z terminem zakres rzeczowy, który w przypadku nauk o zarządzaniu odnosi się do zarządzanych przedmiotów, czyli do badanych organizacji. Określając zakres rzeczowy należy zatem wskazać nazwę badanej jednostki, np. przedsiębiorstwo OMEGA S.A, instytucja X.

Przykłady zakresów pracy w naukach o zarządzaniu

Przedmiotem badań nauk o zarządzaniu są organizacje postrzegane jako względnie wyodrębniony system społeczny, w którym ludzie, zmierzając do realizacji wyznaczonych celów (wykonania zadań), wykorzystują zasoby intelektualne i materialne”[1].

„Nauki o zarządzaniu zajmują się powstawaniem, funkcjonowaniem, przekształcaniem, rozwojem i współdziałaniem organizacji”[2].

Zgodnie z powyższym ujęciem przedmiotem badań w naukach o zarządzaniu jest tworzenie, funkcjonowanie i rozwój wszelkich form działania o charakterze zorganizowanym. Działania te wyrażają się w rozmaitych typach organizacji, a mianowicie:[3]

  • jednostki administracji państwowej i samorządowej,
  • organizacje gospodarcze (przedsiębiorstwa, związki przedsiębiorstw i ugrupowania przedsiębiorstw),
  • organizacje społeczne i religijne,
  • organizacje użyteczności publicznej (szkoły, szpitale i inne organizacje typu non profit),
  • organizacje wojskowe i policyjne.

Zakres pracy dyplomowej a sukces badania

Precyzyjne określenie zakresu podmiotowego, czasowego, przestrzennego i przedmiotowego w pracy dyplomowej umożliwia przeprowadzenie rzetelnych i wiarygodnych badań. Dzięki temu badania stają się lepiej uporządkowane, a uzyskane wyniki są bardziej konkretne i użyteczne zarówno dla teoretyków, jak i praktyków.

Określenie zakresu jest kluczowe, ponieważ definiuje to, co będzie badane i jak będą zbierane dane, a także umożliwia lepsze zarządzanie czasem i zasobami podczas realizacji badań.

FAQ – Najczęściej zadawane pytania dotyczące zakresu pracy licencjackiej i magisterskiej

1. Co to jest zakres podmiotowy pracy licencjackiej?

Zakres podmiotowy pracy licencjackiej określa, kto lub co będzie badane. Dotyczy badanych osób, np. menadżerowie, nauczyciele lub konkretne organizacje.

2. Jaki jest zakres czasowy w pracy licencjackiej?

Zakres czasowy określa, w jakim okresie czasowym prowadzone są badania. Zwykle od 2 do 5 lat, np. 2023-2025

3. Czym różni się zakres przedmiotowy od zakresu podmiotowego?

Zakres przedmiotowy dotyczy tego, co będzie badane, czyli typów działań organizacji lub zagadnień, na których koncentruje się praca. Natomiast zakres podmiotowy skupia się na tym, kto lub co będzie badane – czyli na badanych osobach lub grupach, np. pracownikach, menadżerach czy całych organizacjach.

4. Co oznacza zakres przestrzenny pracy dyplomowej?

Zakres przestrzenny (lub terytorialny) określa miejsce, w którym badania będą prowadzone. Może to być np. wybrane województwo, miasto, czy konkretna organizacja. Wskazuje na geograficzny obszar, na którym koncentruje się analiza.

5. Czy muszę określać wszystkie zakresy w mojej pracy dyplomowej?

Tak, w pracy licencjackiej lub magisterskiej zazwyczaj należy dokładnie określić zakres podmiotowy, czasowy, przestrzenny oraz przedmiotowy, aby badania były jasno zdefiniowane i precyzyjne. Każdy z tych zakresów pomaga w uporządkowaniu procesu badawczego i wyznacza jego granice.

6. Co to jest zakres rzeczowy w pracy dyplomowej?

Zakres rzeczowy odnosi się do zarządzanych obiektów lub organizacji, które będą przedmiotem badań. W przypadku nauk o zarządzaniu określa on nazwę badanej jednostki, np. przedsiębiorstwo OMEGA S.A., szkoła Y czy instytucja Z.

Podsumowanie

Zakres podmiotowy, przedmiotowy, czasowy i przestrzenny to cztery kluczowe elementy, które należy precyzyjnie określić w pracy licencjackiej i magisterskiej. Odpowiednie zdefiniowanie tych zakresów pozwala na przeprowadzenie solidnych badań i wyciągnięcie wniosków na podstawie zebranych danych. Ważne jest, aby przy każdym z tych zakresów jasno określić, co, gdzie i kiedy będzie badane, co wpłynie na jakość pracy oraz jej wartość naukową.

 

[1] A. Zakrzewska-Bielawska, Istota procesu zarządzania, [w:] A. Zakrzewska-Bielawska (red.), Podstawy zarządzania. Teoria i ćwiczenia, Oficyna a Wolters Kluwer business, Warszawa 2012, s. 16.

[2] S. Sudoł, Nauki o zarządzaniu. Węzłowe problemy i kontrowersje, Dom Organizatora TNOiK, Toruń 2007, s. 28.

[3] A. Zakrzewska-Bielawska …, dz. cyt., s. 17.

Data ostatniej aktualizacji: 06.05.2023 r.